Denim brands are increasingly looking to natural dyes as a responsible way to introduce color to jeanswear collections. But how scalable is the process and what needs to be done to ensure the practice goes beyond seasonal colour palettes? Hibiscus, turmeric, mushrooms, wood bark – they’re not just farmers market pickups. These and other natural elements have become the go-to ingredients for a growing number of artisan labels who are shunning synthetic dyes in favor of organic, chemical-free options. Natural dyestuffs are certainly not anything new to the fashion world, and have been used for hundreds of years across different cultures. But now this highly skilled and complex process, where color is extracted through heat and fermentation is being revived. Though synthetic dyes are often cheaper and more readily available, the processes have been increasingly scrutinized, due to the environmental issues that come with it - from the use of fossil fuels to create oil-based dyes, to excessive water usage and effluent from dyeing processes polluting waterways. Over the last decade however, a growing number of sustainable initiatives led by organizations such as the ZDHC, have pushed the industry to adopt cleaner, low-impact dyes and processes. While the denim industry has largely focused on refining indigo, the growing artisanal natural dye movement has inspired global brands to use plant-based dyes as a less toxic, responsible option in their collections too. The preservation of ancient cultures and traditions has been a central focus for contemporary brands like Story MFG and Industry of All Nations, who have helped bring back these botanical dyes whilst keeping niche artisan practices alive. These patrons of the arts have formed lasting partnerships with natural dye masters in India as a way to promote artistic practices of craftsmen who are often marginalized and exploited. “Art and craft are not only beautiful but crucial and important culturally for so many left behind in an ever faster and more automated economy,” explains Story MFG in their online manifesto. When founders Katy and Saeed set out to create a fashion label with minimal impact on the planet in 2013, they knew natural dyes were going to be non-negotiable. The UK-based label works diligently with a community in Auroville, an experimental township in the South of India, who produce their collections of mindfully made fashion the slow way. Garments are hand dyed using natural dyestuffs local to the region like karuvelam pattai (babul bark) which achieves a rich earthy brown hue, while myrobalan and iron creates a vegetal green. In the past they’ve used other foodstuffs like avocado, which produces a punchy pink, and jackfruit for a vibrant yellow. Alongside the low impact aspects, the founders are also looking to the hypoallergenic qualities of natural dyes as consumers seek products that are kinder to their skin. For Story MFG, they see clothing as skincare. “If the chemicals in clothing were packaged into a cream you'd never let it anywhere near your skin - so why do we ignore it when it's in the things we wear?” reads the brand's testimony. California-based label, Olderbrother shares a similar sentiment with its holistically produced clothing. The former Portland, now Los Angeles-based label approaches its clothing with one goal in mind: to create environmentally conscious apparel that can be buried in your backyard and leave zero impact. Their minimalist workwear is all dyed with natural materials like mushrooms, tannins, oak galls and madder, and finished with buttons made from shells or nuts. Even the hang tags are 100% biodegradable. “From a young age we asked questions about where our food came from. Who was growing it? Where did it come from? Were Chemicals used? We are very intentional about what we put in our bodies,” one of the founders explained in an interview with oi polloi.” We emphatically agreed to take the same level of consideration of the slow food movement and bring it to clothing with our own light-hearted spirit.” The influence of these earth-friendly makers is certainly catching on with a new generation of mindful shoppers who are looking to make more conscious purchases. Big brands in the industry are catching on and attempting to introduce similar natural dyes into their collections. One of the biggest hurdles for mass market retailers is scalability: natural dye processing is expensive due to a complex and highly skilled extraction process, however, the emerging demand for natural dyes is driving innovation throughout the supply chain and making it viable on a commercial scale. A color company who have been working on that scalability are Achroma. The Swizz dye specialist they embarked on a collaboration this year with Primark and sustainability enthusiasts, Pangaia to create a capsule collection using EarthColours, a line of botanical dyes derived from non-edible food waste made from the herbal and food industry. The Bluesign and GOTS approved dyes are traceable, require less water compared to conventional synthetic dyes and use 100 percent of the raw material, meaning waste management is built into its own production. Archroma, which launched EarthColors in 2014, says it has seen an increase in interest recently. “Initially, the types of brands we worked with were pioneer brands, like Patagonia, but now we’re finding ourselves moving closer to the high street,” Nuria Estape, head of global marketing at Archroma told Drapers. “Suppliers can be more conservative when it comes to change, so working with the brands has helped accelerate the implementation.” Other notable innovations include Tonello's WAKE technology which uses a 100% organic dyeing system that turns flowers, berries, peels and roots into a wide range of colors that intentionally fade over time to achieve an authentically worn look. Likewise Colorifix, a UK biotech company that H&M partnered with last year for a denim capsule, uses a natural, biological process to produce and fix plant-based pigments onto textiles. As much of a no-brainer as it might seem for brands to ditch the harmful chemicals that are part of the synthetic dye process, natural dye enthusiasts admit it’s not as simple as it sounds. Ensuring shades are colour-fast and consistent can be tricky, and the colour palettes, while beautiful, are often limited. Plus, it’s just not as easy or cheap to procure natural dyes as it is to buy synthetics, and natural dyes don’t adhere well to anything but natural fibres — which rules out natural dyes for any clothing made of polyester, the world’s most commonly used fibre. “Working with plant-based and natural dyes remains quite complicated and costly to us,” Klara Lykke Reddersen, sustainability and CSR manager at Scandinavian fashion brand Samsøe Samsøe tells Drapers. “Lately, we have explored EarthColors. We are still at product development stages and primarily, the mordanting process [which fixes the dye to the fibres] remains challenging and the results are still too variable for large scale production, but we remain devoted to the journey into undyed and natural-based dye processes.” Instead, brands like Samsøe Samsøe others looking to reduce their carbon footprint are foregoing dye altogether in select collections. Sustainable denim brand Mud Jeans’ Undyed collection showcases a range of jeans that achieve their color from only the recycled fibers in their construction. Doing this saves 80 litres of water for every kilo of fabric produced and the brand found no complications in the process, they were simply limited to the natural colour of the fabric. While these new innovations are exciting, the fundamentals of environmentally conscious dyeing should not be overlooked in favor of easy marketing campaigns. Instead, providers like Nashville-based indigo specialist, Stony Creek Colors are working with big denim brands like Levi’s on large-scale natural indigo dye solutions. According to Sarah Bellos, founder of Stoney Creek, it generally takes half a pound of cyanide and a pound of the probable carcinogen aniline to make one pound of synthetic indigo. “Synthetic dyes are being transitioned out of food and cosmetics,” Bellos tells the Financial Times. “That’s going to spread into textiles as we better understand that these hazardous chemicals still exist in the clothing we’re wearing today.” While it is positive to see a growing number of brands support natural dyes in favor of synthetics, the bigger picture demonstrates that these are just experiments. These capsule collections are certainly a great way for brands to test and explore new innovations, but it proves that there is a limit to their capacity and overall impact. To see real change, brands must not promote these simply as a marketing ploy and instead use them as a stepping stone to make actionable change at scale. Natural dyes are popular in fashion right now, but it's important for the supply chain to continue developing dye solutions that will achieve a full spectrum that can meet future color directions as they arise

Doğal boyalar denimlerde yeni bir dönemin başlangıcına işaret ediyor ancak sektör bu döneme hazır mı?

Gittikçe daha fazla denim markası, sorumlu üretim anlayışı doğrultusunda ürünlerini renklendirmek için doğal boyalar kullanıyor. Ancak bu uygulamayı genele yaymak ne kadar mümkün? Doğal boyaların sadece sezonluk koleksiyonların değil bütün ürünlerin üretiminde kullanımını sağlamak için ne yapılabilir? Ebegümeci, zerdeçal, mantar, ağaç kabuğu... Bunlar sadece çiftçi pazarında satılan ürünler değil. Bu tür doğal malzemeler, sentetik boyalar yerine organik, kimyasal içermeyen boyalara yönelen markalar tarafından tercih ediliyor. Doğal boyaların moda dünyası için yeni bir şey olduğu pek söylenemez. Yüzlerce yıldır birçok farklı kültürde kıyafetleri boyamak için doğal malzemeler kullanılıyor. Ancak günümüzde doğal boyalar, ısıl işlemler ve fermantasyon işlemlerinin kullanıldığı son derece zahmetli ve karmaşık bir süreç sonucu elde ediliyor. Her ne kadar sentetik boyalar genellikle daha ucuz ve kolay erişilebilir olsa da üretim süreçlerinde fosil yakıtların kullanımı, aşırı su tüketimi ve çıkan atık suların su yollarını kirletmesi gibi çevresel sorunlarla doğrudan bağlantılı olduğu için gittikçe daha fazla irdelenmeye başlandı. Ancak son on yılda, Tehlikeli Atıkların Sıfır Deşarjı (ZDHC) gibi kuruluşlar tarafından yönetilen ve sayısı giderek artan sürdürülebilirlik girişimleri, tekstil sektörünü daha temiz ve düşük etkili boyalar kullanmaya ve süreçler benimsemeye itti. Her ne kadar denim üreticileri çoğunlukla indigo ve türevlerini kullanıyor olsa da son zamanlarda ivme kazanan doğal boya hareketi, küresel denim markalarını daha az toksik ve daha çevre dostu bir seçenek olan doğal boyaları kullanmaya teşvik etti. Bitkilerden elde edilen boyaların kullanımının yaygınlaşmasında büyük bir rol oynayan Story MFG ve Industry of All Nations gibi markaların odak noktası antik zamanlara dayanan kültür ve zanaat geleneklerinin günümüz üretim faaliyetlerinde uygulanmasıdır. Bu firmalar, genellikle marjinalleştirilen ve sömürülen doğal boya ustalarıyla ortaklıklar kurarak bu zanaatkarların faaliyetlerini sürdürebilmelerine katkıda bulunuyorlar. Story MFG, bu konudaki bakış açısını manifestosunda "Sanat ve zanaat, göze hoş gelmenin yanı sıra günümüzün hızlı ve otomatikleştirilmiş ekonomisinde göz ardı edilenler için kültürel olarak çok büyük öneme sahip" şeklinde belirtiyor. Story MFG'nin kurucuları Katy ve Saeed, 2013 yılında gezegeni en az ölçüde etkileyecek bir moda markası yaratmak için yola çıktılar ve doğal boya kullanımı onlar için hiçbir zaman tartışmaya açık bir konu olmadı. İngiltere merkezli bu marka, Hindistan'ın güneyindeki deneysel komün kasabası Auroville'de yaşayan ve kıyafetlerini bilinçli bir yaklaşımla ve yavaşça üreten bir topluluk ile yakın ilişkilere sahip. Bu kasabada giysiler, karuvelam pattai (babul kabuğu) gibi bölgeye özgü doğal maddeler kullanılarak elde edilen zengin, toprağımsı bir kahverengi ve mirobalan ile demirin bir araya gelerek oluşturduğu yeşil boya gibi malzemeler ile boyanıyor. Geçmişte bu kasabada, avokadodan keskin bir pembe ve jak meyvesinden canlı bir sarı da elde ediliyordu. Story MFG'nin kurucuları, doğal boyaların çevreyi daha az etkilemesinin yanı sıra hipoalerjenik niteliklerinin ciltte daha iyi bir his bırakmasına da dikkat çekiyorlar. Marka, giyimi cilt bakımı ile eşit görüyor ve tüketicilere şu soruyu soruyor: "Eğer kıyafetlerdeki kimyasallar krem olarak satılsa bu kreme elinizi bile sürmezdiniz. Peki, neden bunları içeren kıyafetleri giymeye devam ediyorsunuz?" California merkezli bir marka olan Olderbrother da seri olarak üretilen hazır giyim ürünleriyle alakalı benzer bir görüşe sahip. Hikayesine Portland'da başlayan ve Los Angeles'ta devam eden markanın vizyonu çok açık: Kullanım ömrünün sonuna geldiğinde bahçenize gömebileceğiniz ve çevreye hiçbir şekilde zarar vermeyecek giysiler üretmek. Markanın sade tasarımlı ürünlerinin tamamı mantar, tanen, meşe mazı ve kök boya gibi doğal malzemelerden elde edilen boyalar ile boyanıyor ve kabuklardan veya fındıklardan yapılmış düğmelerle tamamlanıyor. Ürünlerin etiketleri bile %100 biyoçözünür malzemeden üretiliyor. "Küçük yaşlardan itibaren yediğimiz yemeğin nereden geldiğini sormaya başladık. Yetiştiren kim? Nereden geliyor? Hangi kimyasallar kullanılmış? Şirketin kuruculardan biri, oi polloi ile yaptığı bir röportajda “Vücudumuza neyin girdiği konusunda çok bilinçliyiz” yorumunda bulundu. 'Slow Food' hareketini örnek alarak tekstile kendimize özgü, pozitif bir yaklaşım getirmeyi tercih ettik." Çevre ile ilgili farkındalığı yüksek olan bu markaların, alışverişlerini daha bilinçli bir şekilde yapan yeni neslin dikkatini çekmeyi başardığını söyleyebiliriz. Gittikçe daha fazla sayıda büyük marka da koleksiyonlarında doğal yollarla elde edilen benzer boyaları kullanmaya özen gösteriyor. Ancak bu konuda büyük tekstil perakendecileri için en büyük soru işaretlerinden biri uygulanabilirlik. Doğal boya üretimi, karmaşık ve zahmetli işlemler içerdiği için pahalı bir süreç ancak bu boyalara olan talebin artması nedeniyle tedarik zinciri boyunca bu konuda yenilikler geliştirilmesi doğal boya üretimini ticari ölçekte uygulanabilir hale getiriyor. Achroma, bu konuda yenilik geliştiren şirketlerden biri. İsviçre merkezli bu boya şirketinin bitki ve yenmeyen gıda kalıntılarından elde edilen boyalardan oluşan EarthColours renk yelpazesi, sürdürülebilir bir üretim anlayışı benimseyen Primark ve Pangaia tarafından da kapsül koleksiyonlarında kullanıldı. Bluesign ve GOTS onaylı bu boyalar, izlenebilir olmanın yanı sıra geleneksel sentetik boyalara kıyasla daha az su tüketimi gerektiriyor ve hammaddenin %100'ünü kullanıyor. Yani atık yönetimi, üretim sürecinin bir parçası. Görünüşe göre Achroma'nın 2014 yılında piyasaya sürdüğü EarthColors için son zamanlarda ciddi bir talep var. Archroma'nın küresel pazarlama başkanı Nuria Estape, Drapers dergisine verdiği röportajda bu durum hakkında "Başlangıçta Patagonia gibi öncü markalarla çalışıyorduk ancak şimdi, zirveye gitgide daha da yaklaşıyoruz" yorumunda bulundu. "Tedarikçiler, söz konusu değişim olduğunda nispeten tutucu olabiliyor. Bu yüzden farklı markalarla çalışmak ürünün yaygınlaşmasına yardımcı oldu." Doğal renk üretiminde geliştirilen yeniliklerden bir diğeri, Tonello'nun çiçeklerden, meyvelerden, kabuklardan ve köklerden; özgün, aşınmış bir görüntü sunmak için zaman içerisinde solan birçok farklı renk elde etmesini sağlayan WAKE %100 organik boya teknolojisidir. Benzer şekilde, H&M'in geçen yıl bir denim kapsülü için iş birliği yaptığı İngiliz biyoteknoloji şirketi Colorifix, bitki bazlı pigmentler üretmek ve tekstil ürünlerinin renk vermesini önlemek için doğal, biyolojik bir süreçten yararlanıyor. Her ne kadar markaların sentetik boyama işleminin bir parçası olan zararlı kimyasalları kullanmayı bırakması akla gelen ilk çözüm olsa da doğal boya kullanımını savunanlar, bu çözümün hayata geçirilmesinin o kadar da kolay olmadığının farkında. Solmayan ve kalıcı renkler elde etmek zor olabilir ve her ne kadar renk paletleri göze hoş geliyor olsa da sayı olarak sınırlı. Ayrıca, doğal yollarla boya elde etmek, sentetik boya satın almaktan daha zor ve daha masraflıdır ve doğal boyalar, sadece doğal ipliklerde kalıcılığını koruyabiliyor. Bu da dünya çapında en fazla kullanılan tekstil ham maddesi olan polyesterden üretilen kıyafetlerde doğal boyaların kullanılamayacağı anlamına geliyor. Drapers ile yaptığı röportajda İskandinav moda markası Samsøe Samsøe'nin sürdürülebilirlik ve KSS yöneticisi Klara Lykke Reddersen “Bitki bazlı ve doğal boyalarla çalışmak bizim için oldukça karmaşık ve maliyetli olmaya devam ediyor” yorumunda bulundu. "Son zamanlarda EarthColors'ı keşfettik. Hâlâ ürün geliştirme aşamasındayız; boyayı kumaşa sabitleyen mordanlama süreci bakımından zorluklar yaşamaya devam ediyoruz ve sonuçlar henüz büyük ölçekli üretime geçişe karar vermek için çok değişken. Ancak, boyasız üretim ve doğal bazlı boya elde etme süreçlerine kendimizi adamış durumdayız.” Karbon ayak izini azaltmak isteyen Samsøe Samsøe gibi bazı markalar, seçkin koleksiyonlarda boya kullanımını tamamen bıraktı. Sürdürülebilir bir üretim yaklaşımı benimseyen denim markası Mud Jeans'in Undyed koleksiyonundaki ürünlerin renkleri, yapısındaki geri dönüştürülmüş liflerden geliyor. Böylece, üretilen her kilo kumaş için 80 litre su tasarrufu sağlanıyor. Bu ürünlerin üretiminde marka herhangi bir sorunla karşılaşmamış ve basitçe söylemek gerekirse kumaşın doğal rengi muhafaza edilmiştir. Her ne kadar bu yenilikler heyecan verici olsa da çevre dostu boyama ilkeleri, üzerinde çok fazla kafa yorulmamış pazarlama kampanyalarında slogan olmakla kalmamalıdır. Örneğin, Nashville merkezli indigo boya şirketi Stony Creek Colors, Levi's gibi önde gelen denim markalarıyla iş birliği kurarak doğal indigo boya çözümleri elde etmek için çalışıyor. Stoney Creek'in kurucusu Sarah Bellos'a göre, yaklaşık yarım kilogram sentetik indigo elde etmek için genellikle yaklaşık 250 gr. siyanür ve 500 gr. anilin gerekiyor. Bu maddelerin oldukça kanserojen olduğunu hatırlatmakta fayda var. Bellos, Financial Times ile yaptığı röportajda “Gıda ve kozmetik ürünlerinde sentetik boyaların devri kapanıyor” yorumunda bulundu. "Bu kimyasalların günlük hayatta giydiğimiz kıyafetlerde de var olduğunu fark ettiğimizde, bu trendi tekstil sektöründe de göreceğiz." Her ne kadar sentetik boyalar yerine doğal boyaları destekleyen markaların sayısının arttığını görmek olumlu bir gelişme olsa da genele baktığımızda bu desteğin sadece söylemde kaldığını görüyoruz. Doğal boyaların kullanıldığı kapsül koleksiyonlar markaların geliştirdikleri yenilikleri test etmeleri ve başka yenilikler geliştirmeleri için çok iyi bir yol ancak eylem kısıtlı olunca etki de kısıtlı oluyor. Tam anlamıyla bir değişim gerçekleşebilmesi için markalar, doğal boya kullanımını sadece bir pazarlama taktiği olarak kullanmayı bırakmalı ve doğal boya kullandıkları ürünleri bir başlangıç noktası olarak alıp bu uygulamayı genele yaymaya çalışmalı. Doğal boyalar şu sıralar popüler olabilir ancak tedarik zinciri boyunca konumlanan farklı paydaşların, bu durumla yetinmemesi ve gelecekteki olası ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak yenilikler geliştirmeye devam etmesi ve geniş bir doğal boya çözümleri yelpazesi oluşturmaya çalışması gerekiyor.